Mụn nội tiết từ lâu đã trở thành nỗi ám ảnh của nhiều chị em. Làm sao để nhận biết mụn nội tiết là thắc mắc của nhiều bạn trong quá trình tìm hiểu nguyên nhân gây ra mụn để điều trị dứt điểm. Chỉ khi hiểu rõ được nguyên nhân thì chúng ta mới tìm được phương pháp điều trị thích hợp. Bài viết sau đây của Skinista sẽ giải đáp tất tần tật những thắc mắc của bạn, đồng thời cung cấp những kiến thức chăm sóc da khoa học giúp bạn giải quyết tình trạng bệnh lý da liễu này.
1. Mụn nội tiết là gì?
Mụn nội tiết còn có tên khoa học là Hormonal Acne. Đúng như cái tên của nó mụn nội tiết chính là do sự thay đổi của nội tiết bên trong cơ thể. Cũng có thể là mất cân bằng quá mức của nội tiết tố Androgen (đối với phái nữ) và Oestrogen (đối với phái nam). Lúc này làn da sẽ sản sinh ra rất số lượng lớn dầu nhờn và khi gặp bụi bẩn, tế bào chết tích tụ nhiều sẽ khiến cho lỗ chân lông bị bí, bít tắc và hệ quả gây nên mụn, sưng và viêm da.
Do mụn nội tiết nguyên nhân từ bên trong nên nếu chỉ tác động trên bề mặt biểu bì da sẽ khó có thể điều trị dứt điểm. Bởi vậy nên cần kết hợp giữa điều trị trên bề mặt da bên ngoài và các phương pháp chăm sóc làn da từ bên trong để có thể cân bằng nội tiết tố.
Đối tượng thường bị mụn nội tiết:
- Người trong giai đoạn tuổi dậy thì ở cả nam và nữ.
- Người trưởng thành có bệnh lý về nội tiết (đa phần thuộc bệnh lý về hội chứng buồng trứng đa nang – PCOS).
- Phụ nữ trưởng thành, thường xuất hiện mụn xung quanh chu kỳ kinh nguyệt.
- Phụ nữ trong giai đoạn thai kỳ: trước – trong và sau khi sinh con.
- Các đối tượng trong giai đoạn mãn kinh và tiền mãn kinh.
Đặc điểm của người có tình trạng mụn nội tiết:
- Ở độ tuổi dậy thì: mụn nội tiết thường xuất hiện rải rác tại vùng chữ T – vùng tiết dầu mạnh mẽ trên gương mặt (trán, mũi, cằm).
- Ở độ tuổi trưởng thành: mụn nội tiết sẽ xuất hiện tập trung ở phần dưới của khuôn mặt: dưới cằm, dưới hàm và xung quanh đường viền hàm.
2. Cách nhận biết mụn nội tiết
Sau đây là những biểu hiện giúp bạn nhận biết mụn nội tiết một cách chính xác:
- Mụn vẫn xuất hiện khi không còn trong giai đoạn dậy thì/ thai kỳ: Trong độ tuổi 20, tuyến nội tiết hoạt động mạnh mẽ vượt trội. Đây là thời kỳ dễ nổi mụn nội tiết nhất. Ngoài ra, từ năm 20-30 tuổi là độ tuổi phụ nữ thường mang thai và sinh nở, dẫn đến rối loạn nội tiết tố, cũng dễ gây mụn không kém. Vì thế, khi đã bước sang độ tuổi vị thành niên hoặc đã trải qua chu kỳ sinh sản, nhưng những nốt mụn sưng viêm cứ liên tục tái phát trên da thì chắc hẳn bạn đã bị mụn nội tiết.
- Mụn tập trung xuất hiện ở cằm và quanh xương hàm: Một trong những dấu hiệu nhận biết mụn nội tiết rõ ràng có thể kiểm chứng bằng mắt thường chính là dựa vào vị trí xuất hiện của chúng. Nếu phát hiện những nốt mụn nang, mụn bọc, mụn ẩn tập trung nhiều tại phần dưới của khuôn mặt. Đặc biệt là tại vùng cằm và xương hàm thì bạn đang bị mụn nội tiết rồi đấy! Sở dĩ có hiện tượng này là do các hormone dư thừa bên trong cơ thể kích thích tuyến dầu phát triển mạnh mẽ. Mà phần lớn trong số ấy lại thuộc vị trí tại vùng da quanh khu vực gần cằm và quai hàm nên mụn dễ dàng phát triển rộng rãi tại đây.
- Mụn tái phát mỗi tháng một lần: Mụn nội tiết tố có đặc điểm khá tương đồng với chu kỳ kinh nguyệt ở nữ giới, mỗi tháng sẽ “ghé thăm” với tần suất một lần. Điều này còn đúng với cả những phụ nữ ở độ tuổi tiền mãn kinh. Nguyên nhân trên có liên quan mật thiết đến mức độ estrogen và progesterone trong cơ thể, Chúng điều tiết khiến tuyến nội tiết hoạt động mạnh mẽ gây mụn với xu hướng xuất hiện tại cùng một thời điểm vào mỗi tháng cũng như tại cùng một vị trí trên gương mặt.
- Mụn mọc dai dẳng và lì lợm: Mặc dù đã chăm sóc da vô cùng hợp lý với một chế độ lành mạnh và tần suất khoa học, nhưng mụn vẫn cứ mãi quay lại. Chắc hẳn một điều, những vị khách không mời kia chính là mụn nội tiết.
- Do căng thẳng kéo dài: Cortisol là một loại hormone gây căng thẳng thần kinh, từ đó dễ dàng tác động, biến đổi nội tiết cơ thể, tạo điều kiện thuận lợi hình thành nên mụn nội tiết. Vì thế, chẳng có gì ngạc nhiên khi thấy một vài nốt mụn xuất hiện trong lúc bản thân bạn đang bị stress.
- Xuất hiện các mụn u nang lớn và sâu: Mụn đầu đen và mụn đầu trắng hình thành chủ yếu do sự tích tụ vi khuẩn từ sâu bên trong lỗ chân lông. Trong khi đó, mụn nội tiết tố lại thuộc dạng khác, thường có biểu hiện viêm và sưng tấy đỏ. Những nốt mụn này có xu hướng xuất hiện tại cùng một vị trí, lặp đi lặp lại nhiều lần. Vì thuộc dạng viêm nặng nên chúng đòi hỏi biện pháp xử lý chuyên khoa thay vì sử dụng các loại thuốc bôi thông thường.
3. Nguyên nhân gây ra mụn nội tiết
Mụn nội tiết là tình trạng mụn trên da được gây ra bởi sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể, đặc biệt là hoạt động của tuyến bã nhờn. Các nguyên nhân chính gây ra mụn nội tiết bao gồm:
- Rối loạn nội tiết tố: Sự thay đổi nồng độ hormone trong cơ thể, đặc biệt là testosterone, có thể dẫn đến tăng sản xuất bã nhờn và tắc nghẽn lỗ chân lông, dẫn đến mụn trên da.
- Vi khuẩn: Mụn nổi lên khi vi khuẩn Propionibacterium acnes (P. acnes) xuất hiện trên da, xâm nhập vào lỗ chân lông tắc nghẽn. Khi vi khuẩn này tiếp xúc với dầu da và các chất bã nhờn, chúng gây kích thích phản ứng viêm nhiễm trong da, dẫn đến việc hình thành mụn.
- Chế độ ăn uống: Một số nghiên cứu cho thấy chế độ ăn uống giàu đường và chất béo có thể gây ra mụn trên da. Đồng thời, việc tiêu thụ các loại thực phẩm có chỉ số glycemic cao (như bánh mì, kẹo, nước giải khát) cũng làm tăng sản xuất insulin, gây ra sự thay đổi nồng độ hormone và dẫn đến mụn trên da.
- Stress: Stress có thể kích thích tuyến bã nhờn sản xuất nhiều bã nhờn hơn, dẫn đến tắc nghẽn lỗ chân lông và mụn trên da.
- Sử dụng mỹ phẩm không phù hợp: Sử dụng mỹ phẩm có chứa hóa chất gây kích ứng hoặc không phù hợp với loại da của bạn có thể làm tắc nghẽn lỗ chân lông và gây ra mụn trên da.
- Môi trường: Tiếp xúc với môi trường ô nhiễm hoặc không khí có độ ẩm cao cũng có thể làm tăng nguy cơ bạn bị mụn nội tiết bởi sự tăng sản xuất bã nhờn và tắc nghẽn lỗ chân lông trên da.
4. Cách chăm sóc da cho người bị mụn nội tiết
Chăm sóc da hàng ngày đúng cách là một yếu tố quan trọng để kiểm soát mụn nội tiết. Dưới đây mà những kiến thức chăm sóc da khoa học mà Skinista muốn gửi tới các bạn để giải quyết triệt để tình trạng mụn nội tiết dai dẳng:
Chăm sóc da mụn nội tiết từ bên ngoài
Chăm sóc da mụn nội tiết từ bên ngoài là một phần quan trọng trong việc kiểm soát mụn và cải thiện tình trạng da. Dưới đây là một số cách để chăm sóc da mụn nội tiết từ bên ngoài:
- Rửa mặt đúng cách: Đối với da mụn, bạn nên dùng các loại sữa rửa mặt có chứa acid salicylic hoặc glycolic để làm sạch tế bào chết và lỗ chân lông. Các sản phẩm có chứa thành phần probiotic cũng được bác sĩ da liễu khuyên dùng bởi nó có tác dụng kiểm soát môi trường của vi khuẩn và nấm men trên da. Từ đó sẽ cân bằng được độ pH tự nhiên, cản trở quá trình viêm và ức chế sự phát triển của vi khuẩn.
- Không sử dụng sản phẩm chăm sóc da quá nhiều: Sử dụng quá nhiều sản phẩm chăm sóc da có thể làm khô da và gây tắc nghẽn lỗ chân lông, dẫn đến tình trạng mụn nội tiết. Hạn chế sử dụng các sản phẩm chăm sóc da và chỉ sử dụng khi cần thiết.
- Sử dụng sản phẩm chăm sóc da phù hợp: Sử dụng các sản phẩm chăm sóc da nhẹ nhàng, không gây kích ứng da và không chứa dầu. Chọn các sản phẩm chứa các thành phần như benzoyl peroxide, salicylic acid hoặc retinol, có khả năng giúp làm sạch lỗ chân lông và giảm mụn trên da.
- Không nặn mụn: Nặn mụn có thể gây tổn thương da và dẫn đến nhiễm trùng và sẹo. Hạn chế nặn mụn và nếu cần thiết, hãy để bác sĩ da liễu hoặc nhân viên chăm sóc da chuyên nghiệp xử lý.
- Tránh tiếp xúc với dầu và chất bẩn: Tiếp xúc với dầu hoặc chất bẩn trên da có thể tăng nguy cơ tắc nghẽn lỗ chân lông và gây mụn nội tiết. Tránh tiếp xúc với các chất này và giữ da sạch sẽ.
- Giữ ẩm cho da: Sử dụng kem dưỡng ẩm nhẹ nhàng, không chứa dầu và không gây kích ứng da, có thành phần hỗ trợ giảm mụn đồng thời làm dịu các tình trạng đỏ do mụn trứng cá.
Chăm sóc da mụn nội tiết từ bên trong
Việc chăm sóc da mụn nội tiết từ bên trong là rất quan trọng nếu muốn điều trị mụn nội tiết dứt điểm. Việc này sẽ giúp cải thiện tình trạng da và giảm nguy cơ mụn nội tiết tái phát. Các biện pháp chăm sóc da từ bên trong bao gồm:
- Uống đủ nước: Uống đủ nước giúp giữ cho da luôn ẩm và giảm nguy cơ bị tắc nghẽn lỗ chân lông. Hãy uống từ 8-10 ly nước mỗi ngày để giữ cho cơ thể và da luôn được cung cấp đủ nước.
- Ăn đúng cách: Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh, giàu chất xơ và vitamin có lợi cho da. Hạn chế ăn các loại thực phẩm có đường và mỡ động vật, cũng như các thực phẩm có chỉ số glycemic cao như bánh kẹo, đồ ngọt và tinh bột.
- Bổ sung vitamin và khoáng chất: Bổ sung vitamin và khoáng chất có thể giúp cải thiện sức khỏe da và giảm nguy cơ mụn nội tiết. Các loại vitamin và khoáng chất có lợi cho da bao gồm vitamin A, C, E, kẽm và selen.
- Giảm stress: Stress có thể làm tăng sản xuất hormone androgen, gây ra mụn nội tiết. Giảm stress bằng cách thực hiện các hoạt động giảm stress như yoga, tập thể dục, thư giãn và tránh các tác nhân gây stress.
- Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục thường xuyên giúp tăng lưu thông máu và cải thiện sức khỏe da, giảm nguy cơ mụn nội tiết. Hãy tập thể dục từ 30-60 phút mỗi ngày để giữ cho cơ thể và da được khỏe mạnh.
- Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ giấc giúp cơ thể thư giãn và tái tạo tế bào da, giảm nguy cơ mụn nội tiết. Hãy tập trung vào giấc ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm để giữ cho cơ thể và da được nghỉ ngơi đầy đủ.
Mụn nội tiết có thể gây ra nhiều phiền toái và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn. Tuy nhiên, với những biện pháp chăm sóc đúng cách và điều trị hiệu quả, bạn có thể giảm thiểu tình trạng mụn nội tiết và cải thiện sức khỏe làn da của mình. Nếu không may gặp tình trạng mụn nặng, bạn nên chủ động kiểm tra và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ. Như vậy, các vấn đề về mụn sẽ được cải thiện đáng kể, giúp bạn tự tin hơn với làn da của mình!
